Ho là gì? Ho là một phản xạ có điều kiện, xuất hiện đột ngột và có xu hướng lặp đi lặp lại. Ho giúp cơ thể loại bỏ được các chất bài tiết, các chất có khả năng gây kích thích, các hạt ở môi trường bên ngoài cũng như các loại vi khuẩn bám ở đường hô hấp. Ho không phải là một bệnh mà là một triệu chứng của các bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Tìm hiểu ho là gì, nguyên nhân và cách phòng tránh phù hợp
Như đã nói ở trên, ho là một phản xạ để tống ra ngoài các chất và vi khuẩn có hại, vì vậy có thể xem đây là một cơ chế giúp bảo vệ bộ máy hô hấp.
Có những loại ho nào?
Ho là dấu hiệu của các chứng bệnh hô hấp, và mỗi loại bệnh khác nhau sẽ đi kèm với một loại ho khác nhau. Sau đây là những loại ho phổ biến:
- Ho khan: Ho khan là triệu chứng ho không có đờm, cổ họng rất khô và rát. Người bị họ sẽ có cảm giác tức ngực, thậm chí là đau dưới bụng do cơ hoành bị tác động, co thắt nhiều lần. Đây là biểu hiện thường gặp ở những người mắc bệnh cúm, nghiện thuốc lá hoặc phải ít nhiều khói bếp...
- Ho có đờm: Đờm chính là chất nhầy trong niêm mạc đường hô hấp bị viêm, tồn tại ở dạng lỏng hoặc đặc tùy loại bệnh. Ho có đờm xảy ra ở các trường hợp viêm phế quản, hen...
Ho khó thở: Ho kèm theo khó thở lại là biểu hiện của hen phế quản, hoặc đôi khi là bệnh suy tim - Ho dai dẳng: Tình trạng ho kéo dài suốt nhiều tháng, nhiều năm có thể là dấu hiệu của bệnh lao phổi, hen phế quản, viêm phế quản mãn tính, người hút thuốc lá.
- Ho gà: Đây là tình trạng họ kéo dài từng cơn, nhất là vào ban đêm, chảy cả nước mắt, nước mũi, là biểu hiện của bệnh ho gà thường gặp ở trẻ em chưa được tiêm phòng.
- Ho ra máu: Ho ra máu là triệu chứng của bệnh lao phổi, ung thư phổi. Đôi khi viêm phế quản mãn tính hay giãn phế quản cũng gây ra loại ho này.
Nguyên nhân gây ho
Khi có một vật lạ xâm nhập vào đường hô hấp, làm cho niêm mạc đường hô hấp bị tổn thương hay co thắt, cơ thể sẽ phản ứng bằng những cơn ho, nghĩa là đẩy không khí ra với áp lực mạnh để tống vật lạ ấy ra ngoài. Có nhiều nguyên nhân kích thích đường ho hấp gây ra ho, chẳng hạn như:
- Virus: Virus xâm nhập vào đường hô hấp sẽ gây các bệnh cảm lạnh, cảm cúm... Thông qua những cơn ho, bạn sẽ loại bỏ một số virus gây bệnh ra khỏi cơ thể của mình.
- Các kích thích của môi trường: Các chất lạ xuất hiện trong không khí cũng có thể khiến đường hô hấp của bạn phản ứng, như không khí lạnh, không khí ô nhiễm, nhiều khói bụi, khói thuốc lá, khói bếp, những mùi lạ và nồng...
- Các bệnh hô hấp: Ho là triệu chứng thường đi kèm theo các bệnh hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản, viêm phổi, lao phổi... Khi đó, cơ thể đang cố gắng đẩy các tác nhân gây bệnh ra ngoài khiến bạn bị ho.
- Một số bệnh khác: Một số căn bệnh dù không liên quan trực tiếp đến đường hô hấp nhưng vẫn có thể trở thành nguyên nhân gây ho như bệnh trào ngược dạ dày thực quản (dịch dạ dày trào ngược lên thực quản làm tổn thương niêm mạc thực quản), bệnh tim mạch (tăng áp lực tiểu tuần hoàn, ứ trệ tuần hoàn gây ho ra máu, ho khan, khó thở)...
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số thành phần của thuốc cũng có thể gây kích ứng đường hô hấp dẫn đến ho.
Ngoài những nguyên nhân gây ra ho, một số tác nhân khác cũng góp phần làm cho những cơn ho trở nên trầm trọng hơn và kéo dài dai dẳng từ ngày này qua ngày khác, chẳng hạn như dị ứng, hút thuốc...
Ho có nguy hiểm không?
Người bị ho, đặc biệt là ho kéo dài sẽ luôn ở trong cảm giác khó chịu, cổ họng buốt rát, tức ngực, mệt mỏi và gây ảnh hưởng tới những người xung quanh. Khi ho, việc đẩy không khí ra ngoài có thể làm lây truyền một số virus và vi khuẩn gây bệnh.
Ho cũng là dấu hiệu cảnh báo bạn đang mắc phải một căn bệnh nào đó. Nếu không chú ý phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ ngày càng nặng thêm và càng khó điều trị, đặc biệt là những bệnh nguy hiểm như lao phổi, ung thư phổi...
Điều trị và phòng tránh ho
Khi gặp một trong những tình trạng ho sau đây bạn nên đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị, vì có thể bạn đang mắc phải một căn bệnh cần lưu ý:
- Ho co thắt tim phổi
- Ho gây đau đớn, khó nuốt
- Đờm dày, màu vàng, xanh hoặc xám
- Ho ra máu hoặc ra đờm dính máu
- Ho kèm theo khó thở, thở khò khè
- Bỏng rát ngực, miệng có vị chua
- Ho kèm theo sốt và đổ mồ hôi về đêm
- Ho kèm theo sụt cân
Thông thường, các bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm để đưa ra kết luận về bệnh và phương pháp điều trị phù hợp.
Ngoài việc điều trị theo phương pháp của bác sĩ, bạn cũng có thể tự làm cho cơ thể mình dễ chịu hơn bằng cách:
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Nghỉ ngơi giúp cơ thể bạn phục hồi, tăng sức đề kháng để chống lại các tác nhân gây bệnh
- Uống nhiều nước: Nước di chuyển vào cơ thể sẽ làm ẩm cổ họng, làm thuyên giảm cảm giác đau rát, khó chịu
- Súc miệng bằng nước muối: Nước muối có khả năng làm dịu viêm nhờ làm dịu loại axit gây ra sự kích thích ở cổ họng
- Gối đầu cao khi ngủ: Nếu bạn gặp tình trạng ho nhiều về đêm, hãy kê thêm gối khi ngủ để giảm bớt các cơn ho
- Ngưng hút thuốc: Bạn không thể chấm dứt được tình trạng ho nếu như vẫn duy trì thói quen hút thuốc mỗi ngày. Hút thuốc lá, thuốc lào là nguyên nhân gây nhiều căn bệnh nguy hiểm về đường hô hấp. Ngoài ra, khói thuốc còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người xung quanh.
- Massage: Một vài động tác massage vùng ngực và cổ họng sẽ giúp bạn thấy dễ thở hơn, làm dịu cảm giác đau tức. Bạn có thể sử dụng thêm các loại kem hay mỡ bôi thơm.
- Xông hơi hoặc tắm dưới vòi nước ấm: Các phương pháp này cũng mang lại cảm giác dễ chịu cho người đang bị hành hạ bởi những cơn ho.
- Thay đổi môi trường sống: Một môi trường ô nhiễm hay khí hậu quá khắc nghiệt sẽ không thích hợp để điều trị ho
- Sử dụng một số loại thảo dược trị ho: Các loại thuốc đông y chiết xuất từ tinh dầu tràm, bạc hà, gừng, cam thảo... khá hiệu quả trong việc làm dịu các cơn ho. Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, khi bị ho gây ra bởi các bệnh có thể lây truyền, bạn nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác để tránh virus, vi khuẩn đưa ra từ cơ thể mang theo mầm bệnh truyền cho những người xung quanh.
Cách phòng tránh ho
Để không gặp phải tình trạng ho khó chịu, tất nhiên bạn phải phòng tránh những căn bệnh hô hấp gây ra ho.
- Giữ cơ thể khỏe mạnh bằng cách ăn uống và nghỉ ngơi đầy đủ để tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch
- Giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh, tránh để bị lạnh, bị ướt đột ngột và kéo dài
- Tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi
- Đeo khẩu trang khi đến những nơi đông người và dễ tiềm ẩn nhiều mầm bệnh như bệnh viện, sân bay...
- Tránh tiếp xúc với người đang bị các bệnh có thể lây truyền qua đường hô hấp
Sau khi tìm hiểu ho là gì và những nguyên nhân gây ra ho, bạn hãy lưu ý giữ sức khỏe mình ở trạng thái tốt nhất để tránh nhiễm bệnh, đồng thời đến gặp bác sĩ nếu tình trạng ho nặng và kéo dài.
